Tłuszcze są niezbędnym
składnikiem pożywienia i muszą być spożywane codziennie. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przyjęto,
że w diecie mieszkańców krajów rozwiniętych tłuszcze powinny
stanowić 20 - 30%
energii, jaką się spożywa. Należy
pamiętać, że około połowa spożywanych tłuszczów to tzw. tłuszcze niewidoczne,
które są zawarte w produktach spożywczych, np. serze, słodyczach, majonezie,
produktach smażonych. Przy czym nie zawsze wiadomo, jaki tłuszcz jest w takim
produkcie. Dlatego szczególnie ważny jest dobór tzw. tłuszczów widocznych,
czyli produktów tłuszczowych, których skład jest podany na etykietach.
Z czego wynika
konieczność spożywania tłuszczów? Z czterech zasadniczych powodów:
- zawierają tzw. niezbędne nienasycone
kwasy tłuszczowe (NNKT);
- są nośnikiem witamin rozpuszczalnych w
tłuszczach;
- są niezbędne do prawidłowego wchłaniania
tych witamin;
- są źródłem energii (1g tłuszczu to 9 kcal).
Oprócz
wyżej wymienionych funkcji związanych z wartością odżywczą, tłuszcz pełni
również istotną rolę w organizmie m.in. jako zapas energii dla tkanek i
narządów, ale także poprzez stabilizację narządów wewnętrznych (tłuszcz około
narządowy), ochronę przed utratą ciepła (tłuszcz podskórny), wchodzenie w skład
błon komórkowych i wpływanie na ich właściwości (transport substancji przez
błony, aktywność enzymów związanych z błonami, funkcjonowanie receptorów
błonowych), a także poprzez udział w regulacji procesów wewnątrz komórkowych.
Które tłuszcze są
najbardziej wskazane z żywieniowego punktu widzenia? O wartości żywieniowej
tłuszczów decyduje ich skład: przede wszystkim rodzaj kwasów tłuszczowych, a
dodatkowo składniki im towarzyszące. Kwasy tłuszczowe można najogólniej
podzielić na dwie grupy:
- niekorzystne żywieniowo kwasy tłuszczowe
nasycone oraz izomery trans
- korzystne żywieniowo kwasy tłuszczowe nienasycone - w szczególności z rodziny
omega-3
Składniki towarzyszące
również mogą być korzystne żywieniowo np. witaminy, stanole/sterole roślinne,
lub niekorzystne np. cholesterol.
Według
Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) kwasów tłuszczowych
nasyconych, izomerów trans oraz cholesterolu należy spożywać najmniej jak to
możliwe. Należy więc wybierać tłuszcze o najmniejszej ich zawartości, a więc
przede wszystkim oleje roślinne, szczególnie olej rzepakowy, który ma
najmniej kwasów nasyconych ze wszystkich tłuszczów, a przy tym jest cennm źródłem deficytowych kwasów omega-3.
|
|