Warzywa i owoce dostarczają
składników odżywczych niezbędnych dla zdrowia i prawidłowego
funkcjonowania organizmu. Jedzenie warzyw i owoców zapewnia
liczne korzyści zdrowotne — u ludzi, którzy jedzą więcej produktów z tej grupy w ramach zbilansowanej zdrowej diety mniej prawdopodobne jest występowanie
niektórych chorób przewlekłych. Dieta bogata w warzywa i owoce może przyczyniać
się do obniżenia ryzyka zachorowania na niektóre choroby nowotworowe. Ponadto,
regularne spożywanie dużych ilości warzyw i owoców obniża ryzyko chorób serca.
Składniki odżywcze i inne
- Większość owoców i warzyw ma naturalną
niską zawartość tłuszczów i kalorii. Żadne nie zawierają cholesterolu. Sosy
i przyprawy oraz inne składniki mogą wnosić dodatkowe tłuszcze, kalorie
lub cholesterol.
- Warzywa i owoce są
ważnym źródłem wielu składników odżywczych, m.in. potasu, błonnika pokarmowego,
kwasu foliowego, prowitaminy A i witaminy C.
- Dieta bogata w potas pomaga utrzymać
prawidłowe ciśnienie krwi. Warzywa będące źródłem potasu, to m.in. bataty
(słodkie ziemniaki), białe ziemniaki, fasola jaś, pomidory i produkty z
pomidorów (pasta, sosy i sok), botwina, soja, dynia zimowa, szpinak, soczewica, fasola
czerwona i groch łuskany. Spośród owoców, dobrym źródłem potasu są banany,
śliwki suszone i sok śliwkowy, suszone brzoskwinie i morele, melony, sok pomarańczowy i sok jabłkowy.
- Błonnik pokarmowy pochodzący
z warzyw i owoców, jako część zbilansowanej zdrowej diety,
pomaga obniżać poziom cholesterolu w krwi, może też zmniejszać ryzyko
choroby serca. Błonnik ma istotne znaczenie dla prawidłowego
funkcjonowania jelit. Przeciwdziała zaparciom i uchyłkowatości jelit.
Produkty zawierające błonnik, jak np. warzywa czy
owoce, zapewniają uczucie sytości przy mniejszej ilości kalorii.
- Kwas foliowy pomaga organizmowi w
tworzeniu czerwonych komórek krwi. Kobiety w wieku rozrodczym, które mogą
zajść w ciążę, oraz kobiety w pierwszym trymestrze ciąży powinny spożywać
odpowiednią ilość kwasu foliowego, w tym produkty spożywcze i suplementy
diety zawierające kwas foliowy. Zmniejsza to ryzyko powstawania u płodu
wad rozwojowych cewy nerwowej, rozszczepu kręgosłupa i bezmózgowia. Bogatym źródłem kwasu foliowego są drożdże piekarskie,
w kiełkach pszenicy, liście szpinaku, natka
pietruszki, brokuły, sałata, kapusta włoska i brukselka. Kwas foliowy
występuje również w większych ilościach w produktach białkowych
pochodzenia roślinnego, np. w nasionach soi, nasionach fasoli białej i
grochu.
- Witamina A utrzymuje w zdrowiu oczy i
skórę, oraz pomaga chronić organizm przed
infekcjami. Prowitamina A występuje w znaczących
ilościach w marchwi, natce pietruszki, szpinaku, boćwinie i papryce
czerwonej, a także w morelach i brzoskwiniach. W polskiej diecie, głównym
źródłem witaminy A są jednak produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak
podroby (szczególnie wątroba), oraz tłuszcze (masło oraz margaryny
wzbogacane w tą witaminę).
- Witamina C uszczelnia śródbłonek naczyń
krwionośnych, pomaga w gojeniu skaleczeń i
ran, oraz utrzymuje w zdrowiu zęby i dziąsła. Witamina C pomaga również w przyswajaniu
żelaza. Witamina C jest obecna w większych
ilościach w natce pietruszki, owocach czarnej porzeczki, w czerwonej
papryce, warzywach kapustnych, a także w truskawkach i cytrynach.
Korzyści zdrowotne
Stosowanie diety bogatej w warzywa i owoce w ramach zbilansowanej zdrowej diety ma szereg
korzystnych oddziaływań na organizm:
- pomaga
zmniejszać ryzyko udaru, a być może również i innych chorób
sercowo-naczyniowych;
- może zmniejszać ryzyko cukrzycy typu II;
- może chronić przed niektórymi
nowotworami, np. rakiem jamy ustnej, żołądka, jelita grubego i odbytu;
- może obniżać ryzyko wystąpienia choroby
wieńcowej serca dzięki dużej zawartości błonnika;
- w przypadku
produktów bogatych w potas może zmniejszać ryzyko nadciśnienia, tworzenia
się kamieni nerkowych, oraz pomagać w zmniejszeniu ubytku kości;
- ze względu na małą ilość
kilokalorii w przeliczeniu na porcję tych
produktów, może pomóc w obniżeniu spożycia energii i dzięki temu przyczyniać się do zmniejszenia ryzyka
powstawania nadwagi i otyłości. Dla osób z nadwagą, jeszcze
bardziej korzystne jest spożywanie warzyw, ponieważ owoce, ze względu na
naturalną zawartość cukrów, dostarczają z reguły większej
ilości energii niż warzywa.
|
|