Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 171 poz. 1225) weszła w życie z dniem 28 października 2006 r.

Dotychczasowe rozporządzenia wykonawcze do uchylonej ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia zachowują moc do czasu wydania nowych rozporządzeń wykonawczych do ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia.

 Poniżej w tabeli umieszczone są informacje nt. rozporządzeń wykonawczych do ustawy. 

Ustawa uchyla:

-      ustawę z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 265 i Nr 178, poz. 1480)

-      ustawę z dnia 6 września 2001 r. o materiałach i wyrobach przeznaczonych do kontaktu z żywnością (Dz. U. Nr 128, poz. 1408, z późn. zm.)

 Wymagania zawarte w nowej ustawie w znacznym stopniu pokrywają się z dotychczasową ustawą o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia. Wprowadzono kilka istotnych zmian i uaktualnień wynikających z przepisów Unii Europejskiej oraz uproszczono strukturę tego aktu poprzez wprowadzenie rozdziałów tematycznych.

 W szczególności w ustawie:

-      zmieniona została definicja suplementu diety – rozszerzona o zapis, iż suplementami diety nie są produkty posiadające właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego,

 -      doprecyzowano przepisy dotyczące wprowadzania po raz pierwszy do obrotu środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów diety oraz środków spożywczych wzbogacanych.

•          dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego;
•          środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym wysiłku       fizycznym, zwłaszcza sportowców;
•           środki spożywcze dla osób z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów (cukrzyca);
•           środki spożywcze niskosodowe, w tym sole dietetyczne o niskiej zawartości sodu lub bezsodowe;
•           środki spożywcze bezglutenowe,
•           suplementy diety
•           środki spożywcze wzbogacane witaminami lub składnikami mineralnymi

• preparaty do początkowego żywienia niemowląt, w tym mleko początkowe, 
• preparaty do dalszego żywienia niemowląt, w tym mleko następne;
• środki spożywcze uzupełniające, obejmujące produkty zbożowe przetworzone i inne środki spożywcze dla niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat;
• środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej zawartości energii w celu redukcji masy ciała.

 -      ograniczono czas trwania postępowania wyjaśniającego dotyczącego wprowadzanych po raz pierwszy do obrotu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplementów diety i środków spożywczych wzbogacanych do 60 dni roboczych i wprowadzono obowiązek każdorazowo informowania przedsiębiorcy na piśmie o wynikach przeprowadzonego postępowania (art. 30 ),

 -      umożliwiono przedsiębiorcy przedłożenie opinii o produkcie wprowadzanym po raz pierwszy do obrotu wydanej przez jednostkę naukową państwa członkowskiego Unii Europejskiej,  jeżeli w trakcie postępowania wyjaśniającego przedsiębiorca zostanie zobowiązany do tego przez Głównego Inspektora Sanitarnego (art. 31). W trakcie prowadzenia postępowania wyjaśniającego GIS może zobowiązać przedsiębiorcę do przedłożenia opinii Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, że środek spożywczy objęty powiadomieniem nie spełnia wymagań produktu leczniczego, określonego przepisami prawa farmaceutycznego.

 -      wprowadzono możliwość wydania przez Głównego Inspektora Sanitarnego decyzji o niedopuszczeniu do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako środka spożywczego, produktu objętego powiadomieniem, jeżeli ze względu na właściwości farmakologiczne lub ryzyko dla zdrowia konieczne jest zakwalifikowanie tego produktu jako produkt leczniczy (art. 32). O takiej decyzji Główny Inspektor Sanitarny powiadamia pozostałe państwa członkowskie i Komisję Europejską. W przypadku stwierdzenia, że taki środek spożywczy znajduje się w obrocie, właściwy państwowy powiatowy inspektor sanitarny podejmuje decyzję o czasowym wstrzymaniu wprowadzania tego środka spożywczego do obrotu lub wycofaniu z obrotu, do czasu wyjaśnienia sprawy.

 -      doprecyzowano znaczenie pojęcia  "oznakowanie środków spożywczych" - obejmuje ono wszelkie informacje w postaci napisów i innych oznaczeń, w tym znaki towarowe i handlowe, elementy graficzne i symbole, które dotyczą środka spożywczego w obrocie handlowym i są umieszczone na opakowaniu, etykiecie, obwolucie, ulotce, zawieszce lub w dokumencie.

-      wprowadzono obowiązek rejestracji oraz zatwierdzania, warunkowego zatwierdzania, przedłużania warunkowego zatwierdzenia, zawieszania oraz cofania zatwierdzenia zakładów. Obowiązkowi zatwierdzenia podlegają zakłady, które produkują lub wprowadzają do obrotu żywność pochodzenia niezwierzęcego, z wyjątkiem następujących podlegających tylko rejestracji:

•        zakładów / podmiotów prowadzących działalność w zakresie dostaw bezpośrednich,

•       urządzeń dystrybucyjnych do sprzedaży żywności w opakowaniach jednostkowych,

•       obiektów lub urządzeń ruchomych lub tymczasowych,

•       zakładów / podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa w sprzedaży żywności „na odległość” (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet.

Wniosek o wpis do rejestru zakładów oraz wniosek o zatwierdzenie zakładu i o wpis do rejestru zakładów składa się w terminie co najmniej 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności. Zakłady funkcjonujące na rynku, które już były zarejestrowane na mocy art. 27a/ dotychczasowej ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia są zwolnione z obowiązku składania nowych wniosków o rejestrację lub zatwierdzenie zakładu. Zgodnie z art. 122 nowej ustawy, zakłady działające na rynku, które poprzednio nie dopełniły obowiązku zgłoszenia działalności, mają czas na złożenie wniosku w terminie do 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, czyli do 28 kwietnia 2007 r. (oczekiwane jest rozporządzenie Ministra Zdrowia określające wzory wniosków). 

      KARY

Ustawa wprowadza zaostrzone kary za nieprzestrzeganie przepisów ustawy oraz przepisów rozporządzeń wspólnotowych (art. 96 – 104):

 -      Kto produkuje lub wprowadza do obrotu środek spożywczy szkodliwy dla zdrowia lub życia człowieka, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Kara pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 5 lat dotyczy sytuacji gdy to działanie stanowiło stałe źródło dochodów sprawcy lub dotyczyło środków spożywczych o znacznej wartości.

 -      Kto produkuje lub wprowadza do obrotu, szkodliwy dla zdrowia lub życia człowieka, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, suplement diety lub nową żywność, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3. Kara pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 5 lat dotyczy sytuacji gdy to działanie stanowiło stałe źródło dochodów sprawcy lub dotyczyło środków spożywczych o znacznej wartości.

 -      Kto produkuje lub wprowadza do obrotu środek spożywczy zepsuty lub zafałszowany, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeśli dotyczy to środków spożywczych o znacznej wartości to kara wynosi od 6 miesięcy do 3 lat pozbawienia wolności.

 -      Kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży żywności „na odległość” (sprzedaży wysyłkowej), w tym sprzedaży przez internet, bez zarejestrowania zakładu, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Kara pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do 3 lat dotyczy sytuacji gdy to działanie stanowiło stałe źródło dochodów sprawcy lub dotyczyło środków spożywczych o znacznej wartości.

 Karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 podlega ten kto:

• znakuje żywność genetycznie zmodyfikowaną niezgodnie z wymaganiami rozporządzeń UE nr 1829/2003 i 1830/2003,

• wprowadza ją do obrotu bez uzyskania zezwolenia,

• nie wykonuje obowiązku monitoringu wprowadzonej do obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej,

• nie wycofuje z obrotu żywności genetycznie zmodyfikowanej, która nie spełnia obowiązujących wymagań lub nie stosuje się do decyzji w sprawie przywozu organizmów genetycznie zmodyfikowanych przeznaczonych do bezpośredniego wykorzystania jako żywność

• wprowadza do obrotu nową żywność bez zezwolenia lub nieprawidłowo ją znakuje    

Kara grzywny również grozi tym podmiotom, które m.in.:

• używają do produkcji lub wprowadzają do obrotu środek spożywczy po upływie terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości (możliwa kara aresztu lub ograniczenia wolności),

• wprowadzają po raz pierwszy do obrotu określony środek spożywczy bez powiadomienia Głównego Inspektora Sanitarnego,

• reklamują lub prowadzą działalność promocyjną preparatów do początkowego żywienia niemowląt wbrew zakazowi określonemu w art. 25 ust. 2 ustawy,

• prowadzą działalność promocyjną przedmiotów służących do karmienia niemowląt wbrew zakazowi określonemu w art. 25 ust. 2 ustawy,

• nie wykonują czynności w zakresie identyfikacji dostawców lub odbiorców żywności (traceability),

• nie wdrażają zasad systemu HACCP w zakładzie,

• wprowadzają do obrotu jako naturalną wodę mineralną, wodę, która nie została uznana.

 Wprowadzono możliwość kar pieniężnych w wysokości do trzydziestokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej za rok poprzedzający (ok. 80 000 zł) w przypadku:

• nie przestrzegania wymagań dotyczących znakowania środków spożywczych,

• wprowadzania do obrotu jako żywność produktu niebędącego żywnością,

• nie wycofywania z obrotu środka spożywczego szkodliwego dla zdrowia lub życia człowieka, zepsutego oraz zafałszowanego wbrew decyzji organu urzędowej kontroli żywności

• rozpoczęcia działalności gospodarczej z zakresu produkcji lub obrotu żywnością bez zarejestrowania zakładu lub bez uzyskania decyzji o zatwierdzeniu zakładu lub niezgodnie z decyzją o zatwierdzeniu zakładu

• utrudniania lub uniemożliwienia przeprowadzenia urzędowej kontroli żywności

 W niektórych z w/w przypadków istnieje możliwość wymierzenia kary pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości zakwestionowanej ilości środka spożywczego lub pięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej.

• Wykaz rozporządzeń wykonawczych