Europa musi podjąć działania, które pozwolą wynalazcom za przystępną cenę chronić ich wynalazki w ramach jednolitego patentu ważnego na całym terytorium UE, tak, aby nie przepłacali za tłumaczenia ani nie musieli potwierdzać ważności patentu na poziomie krajowym, jak to się dzieje obecnie. Nowy wniosek opiera się na pomyślnie wprowadzonym w Europejskim Urzędzie Patentowym systemie trójjęzycznym i jeżeli zostanie przyjęty – zdecydowanie obniży obecne koszty tłumaczenia.

- Jeżeli Europa ma być konkurencyjna na rynku globalnym, musimy zadbać o działalność innowacyjną. Tak nie dzieje się dzisiaj - w chwili obecnej uzyskanie patentu jest procesem drogim i skomplikowanym. Uznawany na takich samych zasadach we wszystkich państwach UE patent unijny pobudzi działalność badawczą i rozwojową, i przyczyni się do wzrostu gospodarczego w przyszłości – skomentował komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług, Michel Barnier. – Przedstawiony wniosek – stanowiący ostatni element pakietu reform systemu patentowego – powinien ucieszyć europejskich wynalazców, a w szczególności małe firmy. Mam nadzieję, że państwa członkowskie podejmą bezzwłoczne działania, aby patent unijny stał się rzeczywistością. Będę ściśle współpracował ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, aby osiągnąć końcowe porozumienie.

Patenty w Europie

Obecnie obowiązujący w Europie system patentowy jest bardzo drogi i skomplikowany, szczególnie jeżeli chodzi o wymogi w zakresie tłumaczeń. Europejski Urząd Patentowy – organ międzyrządowy obejmujący 37 państw (27 z UE i 10 państw europejskich spoza niej) - analizuje wnioski patentowe i jest odpowiedzialny za przyznanie patentu europejskiego, jeżeli są spełnione odpowiednie warunki. Jednak aby przyznany patent był ważny na terenie państwa członkowskiego, wynalazca musi ubiegać się o jego uznanie na poziomie krajowym. A to wiąże się z kosztami tłumaczenia i administracyjnymi.

Z powodu tych kosztów większość wynalazców opatentowuje swój wynalazek w niewielu państwach członkowskich. Np. uznanie patentu europejskiego w 13 państwach kosztuje 20 tys. euro, z czego prawie 14 tys. euro przypada na same tłumaczenia. To sprawia, że patent europejski jest dziesięciokrotnie droższy od patentu amerykańskiego, który kosztuje jedynie 1850 euro.

Negocjacje w sprawie patentu UE

W sierpniu 2000 r. Komisja przedstawiła wniosek w sprawie rozporządzenia dotyczącego patentu wspólnotowego (obecnie nazywanego patentem UE w wyniku przyjęcia traktatu lizbońskiego). W grudniu 2009 r. państwa członkowskie jednogłośnie przyjęły wnioski dotyczące wzmocnionego systemu patentowego w Europie (zob. IP/09/1880).

Uzgodniony pakiet obejmował podstawowe elementy konieczne dla przyjęcia jednolitego patentu UE i utworzenia nowego sądu patentowego w UE, nie obejmował jednak rozwiązań w zakresie tłumaczeń. Jeżeli chodzi o nowy sąd patentowy to oczekuje się, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyda jeszcze w tym roku opinię na temat zgodności projektu porozumienia z traktatami UE. Wczorajszy wniosek stanowi niezbędne uzupełnienie pakietu i przedstawia rozwiązania w zakresie tłumaczeń dotyczących patentów UE.

Rozwiązania w zakresie tłumaczeń

Zgodnie z wnioskiem w sprawie rozporządzenia Rady, koszt procesu uzyskania patentu UE ważnego na terenie 27 państw członkowskich wyniósłby mniej niż 6200 euro, z czego jedynie 10 proc. przypadałoby na tłumaczenia.

Wniosek Komisji opiera się na obecnie obowiązującym systemie językowym Europejskiego Urzędu Patentowego. Zgodnie z wnioskiem Komisji patenty UE byłyby analizowane i przyznawane w jednym z urzędowych języków Europejskiego Urzędu Patentowego – angielskim, francuskim lub niemieckim. Przyznany patent zostanie opublikowany w danym języku, który wobec tego będzie uznany za tekst autentyczny (czyli prawnie wiążący). Zastrzeżenia zostaną przetłumaczone na pozostałe dwa języki urzędowe Europejskiego Urzędu Patentowego przy publikacji. Zastrzeżenia to ta część patentu, w której określony zostaje zakres ochrony wynalazku.

Od właściciela patentu nie będzie wymagane tłumaczenie na żadne inne języki, z wyjątkiem sytuacji, w której dochodzi do sporu prawnego, którego przedmiotem jest patent UE. W takim przypadku właściciel patentu może być proszony o dostarczenie innych tłumaczeń sporządzonych na własny koszt. Np. właściciel może być zmuszony dostarczyć kopię patentu w języku domniemanego sprawcy naruszenia lub w języku, w którym toczy się postępowanie sądowe, jeżeli różni się on od języka, w którym został opublikowany patent.

We wniosku Komisji określono również środki towarzyszące, które muszą zostać przyjęte jeżeli wynalazcy mają mieć łatwiejszy dostęp do systemu patentowego. Przede wszystkim należy udostępnić wysokiej jakości tłumaczenia maszynowe patentów UE na wszystkie języki urzędowe UE.

W ten sposób wynalazcy uzyskają lepszy dostęp do informacji technicznych dotyczących patentów w ich własnym języku. Ponadto, aby ułatwić dostęp do patentów UE osobom składającym wnioski z państw UE, w których językiem urzędowym nie jest język angielski, francuski czy niemiecki, wynalazcy będą mieli możliwość składania wniosków w swoim własnym języku. Wnioskodawcy będą mogli ubiegać się o zwrot kosztów przetłumaczenia wniosku na język postępowania Europejskiego Urzędu Patentowego (do wyboru przez wnioskodawcę przy składaniu wniosku: angielski, francuski lub niemiecki).

Kontekst

Państwa członkowskie osiągnęły porozumienie polityczne w grudniu 2009 r. i przyjęły konkluzje Rady oraz ogólne stanowisko w sprawie rozporządzenia dotyczącego patentu UE (zob. IP/10/1880). Porozumienie to obejmuje najważniejsze elementy zarówno w odniesieniu do nowego sądu patentowego w Europie jak i do przyszłego patentu UE, nie obejmuje jednak rozwiązań w zakresie tłumaczeń.

Jednak państwa członkowskie uzgodniły wówczas, że kwestie związane z tłumaczeniem patentu UE będą stanowiły przedmiot oddzielnego rozporządzenia. Dlatego właśnie Komisja przedstawiła wniosek w sprawie rozwiązań w zakresie tłumaczeń w związku z patentem UE.

(Źródło: KE, Przedstawicielstwo w Polsce)