Przeciwdziałanie stratom granulatu, którym można zapobiec

Granulat z tworzyw sztucznych jest jednym z największych źródeł niezamierzonego zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku. Komisja proponuje dziś, aby operatorzy działali w następującej kolejności priorytetowej: zapobieganie wyciekom granulatu; powstrzymywanie rozlanych granulatów w celu upewnienia się, że nie zanieczyszczają one środowiska; oraz, jako ostateczny wariant, oczyszczenie po wycieku lub utracie.

Dzisiejszy wniosek obejmuje:

• Najlepsze praktyki postępowania dla podmiotów gospodarczych: w zależności od wielkości działalności instalacyjnej lub transportowej operatorzy będą musieli przestrzegać pewnych najlepszych praktyk w zakresie obsługi. Zostały one już wdrożone przez liderów.
• Obowiązkowa certyfikacja i oświadczenia własne: Aby pomóc właściwym organom krajowym w sprawdzaniu zgodności, większe podmioty powinny uzyskać certyfikat wydany przez niezależną stronę trzecią, natomiast mniejsze przedsiębiorstwa powinny składać oświadczenia własne o zgodności.
• Zharmonizowaną metodykę szacowania strat: aby pomóc operatorom w monitorowaniu strat i usunięciu niektórych pozostałych luk w danych, organy normalizacyjne opracują zharmonizowaną metodykę. Powinno to również zwiększyć rozliczalność poprzez zwiększenie świadomości na temat wpływu różnych praktyk na środowisko i zdrowie ludzkie. 
• Lżejsze wymogi dla MŚP: ponieważ łańcuch dostaw granulatu ma duży udział w MŚP, łagodniejsze wymogi będą miały zastosowanie w szczególności do mikroprzedsiębiorstw i małych podmiotów.

Kolejne kroki

Wniosek Komisji dotyczący rozporządzenia w sprawie zapobiegania stratom granulatu zostanie teraz omówiony przez Parlament Europejski i Radę. Wszystkie podmioty gospodarcze, zarówno z UE, jak i spoza UE, będą musiały spełnić wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu w terminie 18 miesięcy od jego wejścia w życie.

Komisja będzie kontynuować prace nad ograniczeniem zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku, w tym w kontekście wdrażania istniejących i przyszłych przepisów dotyczących produktów i odpadów oraz przewodzenia globalnym wysiłkom na rzecz wyeliminowania zanieczyszczenia tworzywami sztucznymi.

Kontekst ogólny

Mikrodrobiny plastiku są trwałe, bardzo mobilne i trudne do usunięcia z natury. Występują one na całym świecie, nawet w najbardziej oddalonych miejscach, i w organizmie ludzkim. Ryzyko związane z wysokim poziomem narażenia ludzi budzi poważne obawy. Granulat z tworzyw sztucznych występuje w wodzie i glebie, w tym na gruntach rolnych, i szkodzi ekosystemom i różnorodności biologicznej. Wiadomo, że granulki są spożywane przez szereg gatunków morskich i przybrzeżnych, takich jak żółwie morskie, ptaki morskie i skorupiaki, a po połknięciu mogą spowodować obrażenia fizyczne lub śmierć.

Potrzebę rozwiązania problemu rosnącej obecności mikrodrobin plastiku w środowisku określono w unijnej strategii w dziedzinie tworzyw sztucznych, planie działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym i planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.

Podejście do osiągnięcia tego celu jest trojakie:

• ograniczenie zanieczyszczenia powodowanego przez produkty z tworzyw sztucznych (ponieważ ulegają one degradacji mikrodrobin plastiku raz w środowisku);
• ograniczenie stosowania celowo dodawanych mikrodrobin plastiku w produktach; oraz
• ograniczenie niezamierzonego uwalniania mikrodrobin plastiku.  

Wraz z ograniczeniami dotyczącymi celowo dodawanych mikrodrobin plastiku przyjętymi 25 września 2023 r. przyjęte dziś przepisy są pierwszymi instrumentami UE opracowanymi specjalnie w celu rozwiązania problemu zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku u źródła i przyczynienia się do osiągnięcia celu, jakim jest ograniczenie uwalniania mikrodrobin plastiku do środowiska o 30 % do 2030 r., ustanowionego w planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń.

Komisja przedstawia również broszurę na temat aktualnej sytuacji w zakresie zanieczyszczenia mikrodrobinami plastiku w UE, w której podsumowuje rozwój polityki UE, badań naukowych, innowacji i inwestycji.

Więcej Informacji: KE