Kontrole przeprowadzone zostały w II kwartale 2023 r. na terenie całego kraju na początkowych etapach wprowadzania do obrotu z wyjątkiem sprzedaży detalicznej konsumentowi finalnemu w: 207 hurtowniach, 24 przedsiębiorstwach produkcyjnych, 16 centrach dystrybucyjnych, 5 grupach producenckich, 1 handlu obwoźnym. 

Łącznie skontrolowano pod kątem znakowania oraz wymagań jakościowych 1 032 partie, o masie 935,1 t, w tym:

• 844 partie świeżych owoców i warzyw, o masie 560,7 t,
• 188 partii ziemniaków, o masie 374,4 t.

Znakowanie

W przypadku obydwu kontrolowanych grup produktów najwięcej nieprawidłowości stwierdzano w zakresie znakowania co dotyczyło 124 partii owoców i warzyw (14,7 % skontrolowanych) oraz 34 partii ziemniaków (18,1 % skontrolowanych).

Niepokojący jest fakt, że najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły całkowitego braku oznakowania opakowań lub niezamieszczenia na opakowaniu wymaganych informacji takich jak: kraj pochodzenia, cechy identyfikacyjne pakującego/wysyłającego, klasa jakości czy odmiana – w przypadku owoców i warzyw. W przypadku ziemniaków wykryto brak danych takich jak: nazwa albo imię i nazwisko producenta, kod identyfikujący partię produktu. W toku prowadzonych kontroli inspektorzy nie stwierdzali przypadków fałszowania informacji o kraju pochodzenia.

Konsekwencje zaniedbania znakowania

Podmioty wprowadzające do obrotu świeże owoce i warzywa na początkowych etapach dystrybucji są odpowiedzialne w szczególny sposób za prawidłowe znakowanie tych produktów oraz za posiadanie kompletnej dokumentacji. Dokumenty te pozwalają na weryfikację znakowania i pochodzenia posiadanych partii. Jest to warunek spełnienia przepisów o jakości handlowej oraz ogólnego prawa żywnościowego.

Zaniedbanie kwestii dotyczących znakowania i dokumentacji sprzyja powstawaniu procederów fałszowania informacji o pochodzeniu.

Spadek nieprawidłowości

Porównanie wyników kontroli z trzech ostatnich lat wskazuje na spadek nieprawidłowości w zakresie znakowania świeżych owoców i warzyw w II kwartale 2023 roku o 4,9 %. względem III kwartału 2022 roku, a w przypadku ziemniaków konsumpcyjnych, spadek o 15,2 % wobec IV kwartału 2021 roku.

Wymagania jakościowe

Wymagania jakościowe określone w normach handlowych UE (wymagania minimalne, wymagania odnośnie dojrzałości, klasyfikacji, wielkości i prezentacji) zakwestionowano w przypadku 0,7 % partii owoców i warzyw. Wykryto przede wszystkim niespełnienie wymagań minimalnych dotyczących jakości bądź wielkości.

Kontrolą w zakresie szczegółowych wymagań jakości handlowej określonych w rozporządzeniu MRiRW objęto 188 partii ziemniaków. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono.

Przestrzeganie przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego

Wśród kontrolowanych produktów znalazło się 7 partii owoców i warzyw o łącznej masie 30, 1 t oznakowanych jako produkt rolnictwa ekologicznego. W przypadku tych partii nie wykryto naruszeń przepisów prawa dotyczących znakowania.

Zastosowane sankcje

W związku z wykrytymi nieprawidłowościami wojewódzcy inspektorzy JHARS wydali ogółem 10 decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne na łączną kwotę 7 669,50 złotych. Ponadto na osoby odpowiedzialne nałożono 114 mandatów karnych w kwocie 22 600 zł.

Mając na uwadze wyniki tegorocznej kontroli Inspekcja JHARS będzie realizowała dalsze sukcesywne kontrole jakości handlowej świeżych owoców i warzyw oraz ziemniaków ze szczególnym uwzględnieniem ich oznakowania.

Źródło: IJHARS