Ramy te obejmą produkty takie jak szkło z Murano, tweed z Donegal, porcelana z Limoges, noże z Solingen i ceramika z Bolesławca. Mimo iż produkty te cieszą się europejską, a niekiedy nawet światową renomą, ich producenci nie mieli dotychczas możliwości opatrzenia ich unijnym logo, które wiązałoby jakość i renomę tych wyrobów z miejscem ich powstania.

Przedłożony dziś przez Komisję wniosek w sprawie rozporządzenia ma na celu umożliwienie producentom – analogicznie do systemu oznaczeń geograficznych dla produktów rolnych i spożywczych, który okazał się wielkim sukcesem – ochrony wyrobów rzemieślniczych i produktów przemysłowych w kontekście ich pochodzenia oraz związanych z nimi tradycyjnych umiejętności, i to zarówno w Europie, jak i poza jej granicami. Ustanawiając unijne oznaczenie pochodzenia, rozporządzenie to ułatwi konsumentom rozpoznawanie tych jakościowych produktów i dokonywanie bardziej świadomych wyborów. Ułatwi ono również promowanie możliwości rozwoju zawodowego oraz tworzenie i utrzymanie miejsc pracy w europejskich regionach, przyczyniając się do ich rozwoju gospodarczego. Proponowane przepisy sprawiłyby również, że tradycyjne wyroby rzemieślnicze i przemysłowe byłyby traktowane na równi z produktami chronionymi przez oznaczenia geograficzne istniejące już w sektorze rolnictwa. 

Wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw Europy na miarę ery cyfrowej, Margrethe Vestager, stwierdziła: W wielu europejskich regionach drzemie niewykorzystany potencjał rozwoju gospodarczego i zatrudnienia. Szczególnie w sektorach rzemiosła i produkcji przemysłowej liczne MŚP z pokolenia na pokolenie rozwinęły i udoskonaliły szczególne umiejętności, ale brakuje im zachęt i zasobów niezbędnych do popularyzacji swoich produktów, zwłaszcza w wymiarze transgranicznym. Ochrona zapewniana przez oznaczenia geograficzne dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych zachęci zarówno regiony, jak i samych producentów do konkurowania na szczeblu europejskim i światowym.

Komisarz Thierry Breton, odpowiedzialny za rynek wewnętrzny, powiedział: Europa dysponuje wyjątkowym dziedzictwem pod względem światowej klasy wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Nadeszła pora, by ich producenci mogli zacząć czerpać korzyści – podobnie jak czynią to już od dawna producenci żywności i win – z nowych praw własności intelektualnej, które zwiększą zaufanie do ich produktów oraz ich widoczność, gwarantując jednocześnie ich autentyczność i renomę. Przedstawiona dziś inicjatywa przyczyni się do tworzenia, szczególnie przez MŚP, miejsc pracy wymagających wysokich kwalifikacji oraz do rozwoju turystyki również na obszarach wiejskich lub słabych gospodarczo.

Zaproponowane dziś rozporządzenie:

• Ustanawia ogólnounijną ochronę oznaczeń geograficznych w przypadku wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych, aby pomóc producentom chronić i egzekwować związane z tymi produktami prawa własności intelektualnej w całej UE. Nowe rozporządzenie ułatwi również podejmowanie działań skierowanych przeciwko podrobionym produktom, w tym sprzedawanym przez internet. Zapewni ono rozwiązanie problemów, których źródłem jest rozdrobniona i niepełna ochrona istniejąca obecnie na szczeblu krajowym.

• Umożliwia łatwą i przystępną cenowo rejestrację oznaczeń geograficznych dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych poprzez ustanowienie dwuetapowego procesu składania wniosków. Wymaga on od producentów złożenia wniosku w sprawie przyznania oznaczenia geograficznego do wyznaczonych organów państw członkowskich, które następnie będą przekazywać wnioski, które wstępnie uzyskały pozytywną ocenę, do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) celem ich dalszej oceny i zatwierdzenia. W przypadku państw członkowskich, które nie dysponują stosowną krajową procedurą oceny, możliwe będzie również złożenie wniosku bezpośrednio do EUIPO. Proponowane przepisy oferują również producentom możliwość samozadeklarowania zgodności ich produktów ze specyfikacją produktu, co upraszcza cały system i czyni go mniej kosztownym.

• Zapewnia pełną kompatybilność z systemem międzynarodowej ochrony oznaczeń geograficznych, umożliwiając producentom zarejestrowanych wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych ochronę ich produktów we wszystkich państwach będących sygnatariuszami Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych przyjętego w ramach Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO), do którego UE przystąpiła w listopadzie 2019 r. i który obejmuje oznaczenia geograficzne dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Jednocześnie możliwa stanie się ochrona odpowiednich oznaczeń geograficznych z państw trzecich w UE.

• Wspiera rozwój europejskich obszarów wiejskich i innych regionów, stwarzając zachęty dla producentów, w szczególności MŚP, do inwestowania w nowe oryginalne produkty i tworzenia niszowych rynków. Proponowane rozporządzenie pomoże również zachować unikalne umiejętności, które w przeciwnym razie mogłyby zniknąć, zwłaszcza w regionach wiejskich oraz słabiej rozwiniętych regionach Europy. Regiony skorzystają na renomie nowych oznaczeń geograficznych. Może to przyczynić się do przyciągnięcia turystów i powstania nowych, wymagających wysokich kwalifikacji miejsc pracy, a tym samym do ożywienia gospodarczego w tych regionach.

Kontekst

Przedłożony dziś wniosek jest następstwem przyjętego w listopadzie 2020 r. planu działania dotyczącego własności intelektualnej, w którym Komisja zapowiedziała, że rozważy możliwość stworzenia systemu unijnej ochrony oznaczeń geograficznych dla wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. Jest on również wynikiem apeli producentów, władz regionalnych, Parlamentu Europejskiego i Komitetu Regionów, w których wielokrotnie zwracano się do Komisji o stworzenie ram regulacyjnych służących ochronie wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych. W listopadzie 2019 r. kolejny impuls stanowiło przystąpienie UE do Aktu genewskiego Porozumienia lizbońskiego w sprawie nazw pochodzenia i oznaczeń geograficznych, międzynarodowej umowy zarządzanej przez Światową Organizację Własności Intelektualnej.

Obecnie prawo Unii chroni oznaczenia geograficzne produktów rolnych, spożywczych i win. Przedstawiony dziś wniosek legislacyjny stworzyłby uzupełniający system ochrony, mający na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony własności intelektualnej, lepsze informowanie konsumentów i wspieranie ożywienia gospodarczego. Nowy system zapewni taki sam poziom ochrony jak w przypadku istniejących już oznaczeń geograficznych, uwzględniając jednocześnie odmienny charakter wyrobów rzemieślniczych i przemysłowych.

Źródło: KE