Wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba zwrócił uwagę, że
obrót odpadami wiąże się ze znacznymi przychodami finansowymi w
momencie ich przyjmowania przez zbierającego odpady, ale równocześnie
wymaga ogromnych nakładów finansowych na dalsze ich zagospodarowanie.
Stawarza to pole do nadużyć dla nieuczciwych przedsiębiorców, co w
konsekwencji utrudnia uzyskiwanie dochodów i utrzymanie się na rynku
osobom działającym zgodnie z prawem.
Jak dodał, niska odpowiedzialność za przestępstwa na środowisku
przyczyniły się do rozwoju tzw. szarej strefy, którą szacuje się w
przybliżeniu od 10% do nawet 40% całego rynku gospodarowania odpadami.
Wiceminister Ozdoba zaznaczył, że istotnym problemem rynku
gospodarowaniu odpadami jest nielegalny przywóz do Polski odpadów z
krajów sąsiednich, w tym szczególnie odpadów niebezpiecznych.
„Należy wskazać, że szczególnie te ostatnie generują szereg problemów
dla samorządów i wydatków poniesionych z budżetu Skarbu Państwa na ich
usunięcie lub naprawę szkody powstałej w środowisku. W ostatnim czasie
zarejestrowano na terenie całego kraju, a w szczególności na terenie
województwa pomorskiego oraz kujawsko-pomorskiego, znaczny wzrost
przypadków związanych z porzuceniem takich odpadów w miejscach na ten
cel nieprzeznaczonych” – powiedział.
Z uwagi na fakt, że były to miejsca ogólnodostępne, w wielu
przypadkach spełniające rolę miejsc o charakterze
rekreacyjno-wypoczynkowym, przyczyniały się one nie tylko do zagrożenia
zanieczyszczenia przyrody, czy generowały koszty związane z ich
unieszkodliwieniem, lecz także bezpośrednio powodowały zagrożenie dla
zdrowia i życia osób, które potencjalnie mogły mieć z nimi kontakt.
Na tę chwilę nie można jednoznacznie wskazać ich wytwórców, lecz
również nie można wykluczyć, iż nie pochodziły one z Polski i do kraju
wwiezione zostały nielegalnie. Stwierdzone, liczne przypadki porzucania
tego rodzaju odpadów oraz wzrost skali tego typu czynów wskazuje na
znaczną opłacalność takich nielegalnych działań odbywających się bez
zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz poza wszelkimi
rejestrami, także z pominięciem ewidencji podatkowej z prowadzonej
działalności gospodarczej.
Uwzględniając konieczność „uszczelnienia” rynku gospodarowania
odpadami oraz przeciwdziałania uszczupleniom w zakresie podatku od
towarów i usług związanych z obrotem odpadami Główny Inspektor Ochrony
Środowiska wspólnie z Krajową Administracją Skarbową opracowali
nowelizację przepisów wykonawczych do ustawy z 9 marca 2017 roku o
systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Będzie
ona polegała na zobowiązaniu przedsiębiorstw zajmujących się
transgranicznym obrotem odpadami do rejestrowania każdego przewozu
odpadów poprzez elektroniczną platformę PUESC Ministerstwa Finansów, co realizowane będzie za pośrednictwem oferowanego w ramach Platformy PentaTAX – modułu SENT.
Szefowa Krajowej Administracji Skarbowej Magdalena Rzeczkowska
zaznaczyła, że efektem współpracy Krajowej Administracji Skarbowej z
Ministerstwem Klimatu i Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska będzie
objęcie systemem SENT odpadów przywożonych do Polski. Jak dodała,
skuteczność SENT została potwierdzona w praktyce, szczególnie w zakresie
zmniejszenia szarej strefy w branżach paliwowej i tytoniowej.
„KAS wspiera uczciwą konkurencję na rynku i walczy z nieuczciwym
biznesem. SENT jest jednym z narzędzi, które wykorzystujemy w tym celu.
Od kwietnia 2017 r. do czerwca 2020 r. przeprowadziliśmy ponad 1,4 mln
kontroli i wykryliśmy ponad 16 tys. nieprawidłowości w przewozie towarów
wrażliwych” – wyjaśniła.
Konsekwencją wprowadzonych przepisów będzie nałożenie odpowiednio na
podmiot wysyłający, podmiot odbierający oraz przewoźnika w obrocie
odpadami w momencie rozpoczęcia przewozu odpadów obowiązków w zakresie
dokonania zgłoszenia przewozu, jego uzupełnienia i aktualizacji.
Dodatkowo przewoźnik zostanie zobowiązany do zapewnienia przekazywania
danych geolokalizacyjnych, a kierujący do posiadania numeru
referencyjnego oraz uruchomienia lokalizatora.
„Rozwiązania te usprawnią kontrolę nad transgranicznym
przemieszczaniem odpadów, w tym niebezpiecznych, wpłyną na ograniczenie
zjawiska „szarej strefy” oraz przyczynią się do wzrostu wpływów do
Skarbu Państwa z tytułu podatków od towaru i usług, wynikających ze
zdarzeń gospodarczych, które dotychczas były zatajane przez nieuczciwych
przedsiębiorców” – zaznaczył wiceminister Ozdoba.
Michał Mistrzak, p.o. Głównego Inspektora Ochrony Środowiska,
podkreślił rolę systemu SENT jako narzędzia umożliwiającego wsparcie
wspólnych działań prowadzonych przez inspektorów Inspekcji Ochrony
Środowiska oraz funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej,
realizowanych w celu przeciwdziałania przestępstwom środowiskowym.
„Wykorzystanie systemu SENT wpłynie na efektywność naszych wspólnych
akcji kontrolnych. Nielegalny przywóz odpadów do Polski będzie znacznie
bardziej utrudniony i wysoce ryzykowny. Liczę, że znacznie ograniczy to
przestępczość w tym obszarze” – dodał p.o. Głównego Inspektora.
Nowe przepisy wpłyną również na wyrównanie konkurencyjności podmiotów
prowadzących działalności gospodarcze na rynku gospodarowania odpadami.
W tym zakresie skuteczność przepisów pakietu przewozowego SENT została
potwierdzona przez Ministerstwo Finansów, szczególnie w zakresie
zmniejszenia szarej strefy w branży paliwowej oraz w znacznej mierze
związanej z nią redukcji luki podatku VAT.
„Kontrola przywozu i tranzytu odpadów do Polski przy zastosowaniu
systemu SENT nie ogranicza działalności gospodarczej, nie jest
zagrożeniem dla konkurencyjności na tym rynku i nie wymaga od
przedsiębiorców ponoszenia dodatkowych nakładów finansowych. A
faktycznie przyczyni się do ułatwienia funkcjonowania na rynku
podmiotów, które prowadzą działalność z zachowaniem wszystkich wymagań
określonych w przepisach prawa” – wyjaśnił Jacek Ozdoba, wiceminister
klimatu i środowiska.
Źródło: MKiŚ
