Osiągnięte porozumienie pokazuje, że UE jest zdeterminowana, by chronić zdrowie swoich obywateli. Nowy program, dzięki swojemu budżetowi i zakresowi, wyposaża Unię w narzędzia i możliwości pozwalające przygotować się na przyszłe kryzysy zdrowotne i im zaradzić. Jednocześnie umożliwia skupienie uwagi na kwestiach zdrowotnych o charakterze długofalowym, np. na chorobach nowotworowych i problemach zdrowia psychicznego. Sądzę, że Program UE dla zdrowia przyniesie wyraźną unijną wartość dodaną jako uzupełnienie polityk zdrowotnych poszczególnych państw członkowskich - Jens Spahn, niemiecki minister zdrowia. 

Program UE dla zdrowia ma wspierać krajowe polityki państw członkowskich i promować koordynację między nimi. Celem jest poprawa sytuacji zdrowotnej w całej Unii m.in. poprzez:

• wspieranie promocji zdrowia i profilaktyki chorób
• wspomaganie ochrony ludności w Unii przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi
• upowszechnienie narzędzi i usług cyfrowych w dziedzinie zdrowia, m.in. poprzez wkład w tworzenie europejskiej przestrzeni danych dotyczących zdrowia
• zwiększenie współpracy transgranicznej, np. za pośrednictwem europejskich sieci referencyjnych
• wspieranie globalnych zobowiązań i inicjatyw zdrowotnych podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, w szczególności Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Program ma m.in. na celu wspieranie działań, które UE prowadzi w uzupełnieniu do gromadzenia przez państwa członkowskie zapasów produktów podstawowych, istotnych w kontekście kryzysu. Niezbędna jest przy tym synergia z innymi unijnymi instrumentami, programami i funduszami, takimi jak RescEU, oraz ścisła współpraca z odpowiednimi organami Unii. Program będzie także wspierał uruchamianie rezerw personelu medycznego, pracowników służby zdrowia i personelu pomocniczego na obszarze objętym kryzysem.

W myśl porozumienia program ma odpowiadać również na długofalowe kwestie zdrowia publicznego, takie jak profilaktyka i leczenie chorób zakaźnych i niezakaźnych, zwłaszcza nowotworów, a także poprawa zdrowia psychicznego i zmniejszenie nierówności w zakresie zdrowia.

Porozumienie przewiduje solidny mechanizm zarządzania i skuteczne podejmowanie decyzji. W tym celu ustanawia się grupę sterującą ds. Programu UE dla zdrowia składającą się z przedstawicieli państw członkowskich i Komisji. Grupa będzie będzie proszona o opinię w sprawie rocznych programów prac i będzie monitorować realizację programu. Roczny program prac będzie ustanawiany w drodze przyjęcia aktu wykonawczego po głosowaniu przedstawicieli państw członkowskich w komitecie.

Kontekst i dalsze kroki

Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący programu UE dla zdrowia na lata 2021–2027 w maju 2020 r. Następnie w październiku 2020 r. Rada przyjęła swoje stanowisko, a w listopadzie rozpoczęły się negocjacje z Parlamentem. Wstępne porozumienie zostanie teraz przedłożone stałym przedstawicielom państw UE do zatwierdzenia.

Dalsze informacje: https://www.consilium.europa.eu/