Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (tzw. Tarcza Antykryzysowa). 

– Cieszymy się, że do Sejmu trafiają przygotowane z udziałem UOKiK propozycje przepisów zwiększających ochronę kredytobiorców oraz polskich przedsiębiorstw przed wrogimi przejęciami. Rada Ministrów przyjęła rozwiązania, które umożliwią zawieszenie wykonania umów kredytowych bez ponoszenia przez konsumentów dodatkowych kosztów z tego tytułu. Jest to szczególnie istotna pomoc dla konsumentów i ich gospodarstw domowych w sytuacji utraty pracy lub głównego źródła dochodów -  mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

1. Wakacje kredytowe

• Konsumencie – jeżeli masz kredyt konsumencki lub hipoteczny i jesteś w trudnej sytuacji finansowej, gdyż po dniu 13 marca 2020 r. straciłeś pracę lub inne główne źródła dochodu, to zgodnie z projektem przepisów będziesz mógł zawiesić spłatę rat na trzy miesiące. Nastąpi to automatycznie z chwilą doręczenia kredytodawcy stosownego wniosku. Sam decydujesz, czy zawiesisz spłatę na jeden, dwa czy trzy miesiące.
• Jeśli już wcześniej skorzystałeś z oferty zawieszenia spłaty kredytu oferowanej przez banki i instytucje finansowe – nie straciłeś, gdyż z chwilą doręczenia kredytodawcy wniosku o zawieszenie wykonania umowy kredytowej na podstawie niniejszej ustawy tamte zawieszenie spłat ulegnie z mocy prawa skróceniu i rozpocznie się zawieszenie określone w niniejszej ustawie.
• Zawieszenie spłaty rat jest darmowe – jeżeli jednak miałeś umowę ubezpieczenia związaną z kredytem, bank poinformuje cię o wysokości składki, którą będziesz opłacał. Chodzi o to, abyś miał zapewnioną ciągłość ochrony ubezpieczeniowej.
• W ciągu 14 dni od doręczenia wniosku, kredytodawca musi potwierdzić, że go otrzymał oraz poinformować cię o wysokości opłat z tytułu umów ubezpieczenia.
• Okres spłaty całego kredytu wydłuży się o czas „wakacji”, ale za ten czas nie będą naliczane odsetki ani inne opłaty poza ubezpieczeniem.
• Zgodnie z projektem przepisów z wakacji kredytowych będziesz mógł skorzystać, gdy zawarłeś umowę o kredyt przed dniem 13 marca 2020 r. oraz gdy zakończenie okresu kredytowania przypada po upływie 6 miesięcy od tej daty.
• Jeżeli masz kilka kredytów tego samego rodzaju (np. dwa kredyty waloryzowane do CHF) u danego kredytodawcy, to będziesz mógł zawiesić spłatę rat tylko w stosunku do jednego z nich – możesz zawiesić spłatę jednego kredytu hipotecznego i jednego konsumenckiego w danym banku.

Zobacz na przykładzie jakie mogą być korzyści tego rozwiązania:

Średnia wartość kredytu hipotecznego udzielonego w 2019 r. to 278 tys. zł. Przy założeniu marży w wysokości 2 p.p. i stawki WIBOR 0,7%, konsument odniósłby korzyść około 1900 zł dla całych wakacji kredytowych.

2. Kontrola inwestycji

Projekt ustawy nadaje również Prezesowi UOKiK dodatkowe uprawnienia w zakresie ochrony polskich przedsiębiorstw, których przedmiot działalności jest ważny dla porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub zdrowia publicznego.

Od momentu wejścia w życie przepisów każda inwestycja, objęta przepisami niniejszej ustawy, skutkująca:

- nabyciem,

- osiągnięciem znaczącego uczestnictwa lub

 - nabyciem dominacji

dokonana przez podmioty z siedzibą lub obywatelstwem (dla osób fizycznych) poza krajem członkowskim Unii Europejskiej objęta zostanie nadzorem Prezesa Urzędu.

- Sytuacja związana z pandemią koronawirusa i obserwowane skutki gospodarcze mogą rodzić niebezpieczeństwo wrogich przejęć polskich przedsiębiorstw o strategicznym znaczeniu. Rozwiązania, które znalazły się najnowszym projekcie Tarczy Antykryzysowej, zapobiegną tej sytuacji. Prezes UOKiK będzie mógł zgłosić sprzeciw wobec takich transakcji – decyzja będzie podejmowana niezależnie przez organ. Przejęcie pomimo tego sprzeciwu lub bez zawiadomienia Urzędu mogą skutkować poważnymi sankcjami finansowymi. Będziemy jednak działać sprawnie i dążyć do tego, aby czas wydania decyzji był krótszy niż 30 dni, aby nie wstrzymywać ważnych dla Polski inwestycji zagranicznych – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Podmioty objęte ochroną

Zgodnie z projektem, podmiotami objętymi ochroną są przedsiębiorcy z siedzibą w Polsce, których przychód ze sprzedaży i usług przekroczył na terytorium Polski równowartość 10 mln euro i którzy spełniają jeden z poniższych warunków:

1) są spółką publiczną w rozumieniu ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,

2) posiadają mienie, które zostało ujawnione w wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej lub opracowują lub modyfikują oprogramowanie w obszarach wskazanych przez ustawę

3) prowadzą działalności gospodarczej w jednej z dziedzin wskazanych w ustawie.

Postępowanie sprawdzające i kontrolne

Zgodnie z projektem, każda inwestycja objęta przepisami ustawy powinna zostać uprzednio zgłoszona Prezesowi UOKiK, który po otrzymaniu zawiadomienia przeprowadzi postępowanie sprawdzające. Jeżeli transakcja nie będzie budziła wątpliwości pod kątem bezpieczeństwa publicznego, porządku publicznego i zdrowia publicznego wówczas zostanie wydana decyzja o braku sprzeciwu.

W szczególnych przypadkach, gdy zgłoszenie lub inwestycja będą wymagały dokładniejszego sprawdzenia, Prezes UOKiK będzie wszczynał postępowanie kontrolne.

Nabycie przedsiębiorstwa podlegającego ochronie bez złożenia zawiadomienia lub pomimo sprzeciwu Prezesa UOKiK będzie nieważne.

Źródło: UOKiK