Co to są dodatki do żywności?

Dodatki do żywności to substancje niezbędne w niektórych procesach produkcyjnych, które w normalnych warunkach nie są spożywane same jako żywność, ani nie są stosowane jako charakterystyczne składniki żywności (bez względu na ewentualną wartość odżywczą). Jednakże ich dodanie do żywności na etapie jej produkcji powoduje, że substancje te stają się bezpośrednio lub pośrednio składnikami tej żywności.

Do czego stosowane są dodatki do żywności?

Dodatki do żywności są stosowane, między innymi, jako:

-       środki konserwujące – zapewniają bezpieczeństwo produktów przez zahamowanie rozwoju lub zniszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych oraz przedłużają okres przydatności żywności do spożycia przez ochronę przed mikroorganizmami;

-       barwniki – wykorzystywane do nadania lub przywrócenia żywności koloru;

-       przeciwutleniacze – czyli substancje przedłużające okres przydatności żywności do spożycia przez ochronę przed zepsuciem na skutek utleniania;

-       substancje słodzące – nadają produktom słodki smak, zastępują cukier nie wnosząc przy tym wartości energetycznej do produktu, stosowane są w produktach dla diabetyków;

-       regulatory kwasowości – ich główną funkcją jest kształtowanie smaku kwaśnego produktów spożywczych;

-       stabilizatory – dodatki, których celem jest utrzymanie właściwych cech produktu poprzez zapobieganie jego samorzutnym niepożądanym zmianom w czasie wytwarzania i dystrybucji;

-       emulgatory – substancje powierzchniowo czynne, które dzięki aktywności cząsteczek hydro- i lipo- filnych powodują tworzenie się emulsji i nadają jej trwałość w produktach, w których składzie znajduje się woda i tłuszcz.

Powszechnie stosowane dodatki:

-       nie stwarzają − w świetle dostępnych dowodów naukowych − zagrożenia dla zdrowia konsumentów przy proponowanym poziomie zastosowania;

-       stosuje się je wyłącznie, jeśli istnieje uzasadniona potrzeba technologiczna, która nie może zostać zaspokojona w inny sposób;

-       ich stosowanie nie wprowadza w błąd i przynosi korzyści konsumentom.

Czy dodatki do żywności są bezpieczne?

Bezpieczeństwo wszystkich obecnie dopuszczonych dodatków do żywności zostało ocenione przez Komitet Naukowy ds. Żywności (SCF) lub Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W unijnym wykazie znajdują się jedynie te dodatki, których proponowane zastosowania uznano za bezpieczne.

W jaki sposób ocenia się bezpieczeństwo dodatków do żywności?

Bezpieczeństwo dodatków do żywności ocenia EFSA. Ocena substancji dokonywana jest na podstawie dokumentacji zawierającej chemiczną identyfikację dodatku, opis jego procesu produkcyjnego, metod analizy i reakcji oraz losy w żywności, a także proponowane zastosowania i dane toksykologiczne.

Na podstawie tych danych EFSA określa poziom, poniżej którego pobieranie substancji może zostać uznane za bezpieczne – tzw. dopuszczalne dzienne spożycie (ADI). Jednocześnie EFSA dokonuje także oszacowania, na podstawie proponowanych zastosowań w różnych środkach spożywczych, czy istnieje możliwość przekroczenia ADI.

Jeżeli taka możliwość nie istnieje, stosowanie tego dodatku do żywności jest uważane za bezpieczne.

Czy możliwe jest spożywanie dodatków do żywności na niebezpiecznie wysokim poziomie?

Podczas oceny możliwego narażenia na działanie dodatku do żywności EFSA rozważa najwyższy dopuszczalny poziom, na jakim proponuje się stosować dany dodatek w różnych środkach spożywczych. Ponadto EFSA zakłada, że największe ilości tych środków spożywczych są spożywane codziennie. Jedynie wówczas, gdy szacunkowe narażenie na spożycie z tymi różnymi środkami spożywczymi jest nadal niższe niż ADI, EFSA uznaje, że proponowane zastosowanie substancji jest bezpieczne. Jeżeli ADI zostaje przekroczone, Komisja może podjąć decyzję o ograniczeniu stosowania danego dodatku lub o jego niedopuszczeniu.

Obecność dodatków do żywności powinna być zatem uważana za bezpieczną również dla konsumentów, którzy spożywają duże ilości środków spożywczych, w których zastosowano dodatki na najwyższym dozwolonym poziomie.

Więcej informacji na stronie Wszystko o dodatkach do żywności >>