20 stycznia 2016 r. w Warszawie przez Instytut Żywności i Żywienia został zorganizowany I Narodowy Kongres Żywieniowy, który zgromadził ponad 400 osób z całej Polski - w tym m.in. lekarzy, dietetyków, naukowców, urzędników państwowych i dziennikarz. W jego trakcie dr Marta Tomaszewska-Pielacha, dyrektor ds. żywności i żywienia PFPŻ ZP omówiła działania przemysłu na rzecz zmniejszenia zawartości tłuszczu, cukru i soli w produktach spożywczych.

Przemysł żywnościowy aktywnie uczestniczy w licznych inicjatywach mających na celu zahamowanie niekorzystnych trendów w rozwoju niezakaźnych chorób cywilizacyjnych
i poprawy stanu zdrowotnego społeczeństwa. Aby pomóc konsumentom prowadzić zdrowszy tryb życia i zaspokajać potrzeby żywieniowe poprzez zróżnicowane i zbilansowane odżywianie, producenci żywności i napojów angażują się w ciągły proces unowocześniania swoich produktów.

Przemysł żywnościowy podejmuje działania zmierzające do redukcji zawartości składników znajdujących się w obszarze zainteresowania pod kątem zdrowia publicznego, tj. soli, cukru, kwasów tłuszczowych nasyconych oraz kwasów tłuszczowych typu trans. Równocześnie podejmowane są działania na rzecz podwyższenia zawartości składników odżywczych uznawanych za korzystne dla zdrowia – np. błonnika, pełnych ziaren, owoców, warzyw czy niskotłuszczowych produktów mlecznych. Prowadzone są również prace zmierzające do obniżenia wartości energetycznej produktów.

Poprzez zmianę składu produktów i innowacyjność, wielu producentów poprawia skład odżywczy produktów żywnościowych i napojów, przy jednoczesnym zapewnieniu akceptacji tych zmian przez konsumentów. Ponadto, proponując różnorodne składy produktów z tej samej kategorii i oferując szerszy wybór wielkości porcji i rozmiarów opakowań, konsumenci mają możliwość wyboru produktów, które spełniają ich specyficzne potrzeby.

Decyzja o dokonaniu zmiany w recepturze produktu wymaga uwzględnienia szeregu czynników, wśród których jednymi z najistotniejszych są możliwości technologiczne, ale także kwestie ekonomiczne oraz akceptowalność produktów przez konsumentów. Jednakże, pomimo złożoności problematyki dokonywania działań w zakresie zmiany receptur produktów, przedsiębiorstwa sektora żywnościowego w dużej części podejmują pozytywne decyzje w zakresie zmiany składu swoich produktów. Obecnie działania reformulacyjne prowadzone są w większości kategorii produktów żywnościowych dostępnych na rynku. W szczególności należy tu wymienić:

1/ koncentraty spożywcze (redukcja zawartości soli nawet o 23%, ograniczenie zawartości kwasów tłuszczowych typu trans tak, aby nie przekraczały one 1% dostarczanej dziennej energii, redukcja zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych i cukru oraz ograniczenie kaloryczności produktów);

2/ margaryny i tłuszcze do smarowania (redukcja zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych w margarynach kubkowych (miękkich) i kostkowych (twardych) tak, że zazwyczaj nie przekracza ona 1% wszystkich kwasów tłuszczowych);

3/ produkty śniadaniowe (ograniczenie zawartości cukru nawet do 9 g/porcję, co oznacza redukcję tego składnika przeciętnie o 23%; ograniczenie zawartości sodu do 135 mg/porcję; zwiększenie zawartości pełnego ziarna, tak aby było ono głównym składnikiem; wzbogacenie produktów w wapń, tak aby porcja dostarczała minimum 15% zalecanego dziennego spożycia tego składnika);

4/ inne produkty zbożowe oraz słodycze (obniżenie zawartości sodu i kwasów tłuszczowych nasyconych nawet o 10%, zwiększenie zawartości pełnego ziarna nawet o 25%, zwiększenie udziału sprzedaży produktów, które zawierają maksymalnie 200 kcal w jednym opakowaniu (kontrola porcji));

5/ napoje bezalkoholowe (różnicowanie stosowanych substancji słodzących umożliwiające tworzenie produktów o ograniczonej (nawet o 30%) lub zerowej kaloryczności,  zwiększanie różnorodności dostępnych na rynku opakowań);

6/ gumy do żucia (stosowanie jako substancji słodzącej ksylitolu, który ma udowodnione działanie wspomagające utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej);

7/ lody (ograniczenie zawartości cukru nawet o ponad 10%, redukcja zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych nawet o 15%, ograniczenia kaloryczności produktów, wzbogacanie składu lodów w składniki niedoborowe w polskiej populacji takie jak wapń i witamina D).

Oprócz działań dotyczących zmiany receptur produktów, przemysł żywnościowy prowadzi również szereg innych działań mających na celu ułatwienie konsumentom podejmowanie świadomych wyborów żywieniowych i komponowanie prawidłowo zbilansowanej diety obejmujących:

• udzielanie konsumentom czytelnych informacji o wartości odżywczej, umożliwiających dokonywanie świadomych wyborów żywieniowych;
• odpowiedzialne podejście do reklamy produktów skierowanej do dzieci;
• realizację inicjatyw edukacyjnych na rzecz promowania zdrowszego stylu życia – m.in. Ogólnopolski Program Edukacyjny „Trzymaj Formę!”

dr Marta Tomaszewska-Pielacha, dyrektor ds. żywności i żywienia PFPŻ ZP