Czy Polska branża spożywcza jest przygotowana na deregulacje unijnego rynku mleka i cukru?1 kwietnia 2015 r. zlikwidowany został system kwot mlecznych w Unii Europejskiej. Z kolei 1 października 2017 r. przestaną obowiązywać kwoty cukrowe. Uwolnienie unijnych rynków mleka i cukru jest szczególnie istotne dla polskiej branży spożywczej, gdyż zgodnie z danymi Komisji Europejskiej w roku kwotowym 2013/2014 Polska zajmowała 3 miejsce pod względem produkcji cukru i 6 miejsce pod względem produkcji mielą w UE.W
ostatnich latach podaż mleka w Unii Europejskiej utrzymywała się na poziomie
wyraźnie niższym od sumy wszystkich krajowych kwot mlecznych (w latach
2009-2014 była ona średnio o 6,2% niższa od limitów). Sygnalizuje to, że skala
wzrostu podaży mleka po likwidacji kwot mlecznych będzie ograniczona. Pomimo
utrzymywania się unijnej produkcji mleka poniżej poziomu wyznaczonego przez
kwoty mleczne, co spowodowane było niższą produkcją w większości państw UE, w
kilku krajach (m.in. w Danii, Niemczech, Holandii, Austrii i Polsce) mieliśmy
do czynienia z tendencją do nadprodukcji mleka. Jest to spowodowane
występowaniem różnic w relatywnych kosztach produkcji mleka pomiędzy krajami -
w niektórych krajach wytwarzanie mleka jest bardziej opłacalne w stosunku do
innych rodzajów produkcji rolnej. Tym samym można oczekiwać, że w warunkach
wolnorynkowych doprowadzi to w średnim okresie do koncentracji produkcji i
kraje, które do tej pory nie wykorzystywały znacznej części swoich kwot
mlecznych będą stopniowo tracić swoje udziały w rynku na rzecz krajów, które
miary problem z przestrzeganiem limitów produkcji.
Można oczekiwać, że Polska
znajdzie się w grupie krajów, w których likwidacja kwot mlecznych przyczyni się
do zwiększenia produkcji. Wsparcie dla takiej oceny stanowią dane Komisji
Europejskiej, zgodnie z którymi przez ostatnie trzy lata polscy producenci przekraczali
swoje limity produkcji, mimo tego, że w ramach programu likwidacji kwot
mlecznych w latach 2009-2013 były one zwiększane o 1% rocznie.
Decyzję o likwidacji kwot
cukrowych z dniem 1 października 2017 r. podjęto już w 2013 r. Biorąc pod uwagę
strukturę unijnego sektora cukrowniczego, w którym w rękach 10 największych
przedsiębiorstw znajduje się ok. 90% rynku, można oczekiwać, że deregulacja
rynku doprowadzi do wzrostu produkcji cukru w wyniku większej walki
konkurencyjnej pomiędzy przedsiębiorstwami. Skala wzrostu produkcji zależeć
będzie jednak od cen na światowym rynku cukru. Jednocześnie jest bardzo
prawdopodobne, że zaostrzenie konkurencji pomiędzy największymi producentami
będzie oddziaływać w kierunku koncentracji produkcji oraz podnoszenia
efektywności kosztowej. Zaostrzenie konkurencji pomiędzy międzynarodowymi
koncernami na unijnym rynku po likwidacji kwot cukrowych może prowadzić do
zamykania relatywnie niewielkich zakładów w Polsce i koncentracji produkcji
cukru w dużych cukrowniach w Niemczech i we Francji. Tym samym likwidacja kwot
cukrowych najprawdopodobniej będzie oddziaływać w kierunku spadku produkcji
cukru w Polsce.
(Więcej w: Puls Biznesu Przemysł spożywczy)
pełna lista aktualności
|