Producenci, przetwórcy, firmy transportowe wreszcie sprzedawcy i konsumenci budują złożony organizm, o zróżnicowanych potrzebach, oczekiwaniach i możliwościach. Dotyczą one przede wszystkim jakości wyrobów lub usług oraz ich wartości. Zgodność wyrobu lub usługi z zamówieniem, korzystna cena, terminowa dostawa – oto kryteria zazwyczaj decydujące o powodzeniu kontraktu. Jednak od dłuższego czasu obserwujemy wzrost znaczenia warunków poza jakościowych. Ochrona środowiska naturalnego, etyka biznesu, poszanowanie praw pracowniczych to sprawy do których coraz większą wagę przywiązują przedsiębiorstwa społecznie odpowiedzialne. 

Wymagania dotyczące społecznej odpowiedzialności mogą przybrać różnorodne formy. Najczęściej mamy do czynienia ze zobowiązaniem dostawcy do przystąpienia do jednej z inicjatyw na rzecz odpowiedzialności społecznej, np. takiej jak inicjatywa na rzecz sprawiedliwego handlu (Ethical Trade Initaitive) lub do przestrzegania własnego kodeksu dla dostawców. Trudno jednoznacznie stwierdzić, ile takich kodeksów dziś funkcjonuje w branży spożywczej. Zróżnicowanie kodeksów może rodzić dodatkowe utrudnienia dla tych z przedsiębiorców np. z branży produkcji opakowań, którzy dostarczają swoje wyroby do kilku odbiorców z różnych branż. W większości jednak wymagania kodeksów odnoszą się do powszechnie akceptowanych praw wynikających z konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy oraz z Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

Co regulują kodeksy dostawców

Do głównych punktów tych kodeksów należy zaliczyć: dobrowolność zatrudnienia oraz uregulowanie stosunku pracy, wolność zrzeszania się i prawo do negocjacji zbiorowych, zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, godziwa płaca, tzn. wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb socjalnych i zapewniająca niejaką nadwyżkę, odpowiedni czas pracy, w którym nadgodziny nie będą stanowiły regularnej formy organizacji pracy i będą stosowanie wynagradzane, zakaz dyskryminacji pracowników oraz niegodnego traktowania. Dodatkowe wymagania, w zależności od kodeksu, mogą odnosić się m.in. do ochrony środowiska naturalnego oraz wolnych od korupcji praktyk biznesowych. Ponadto spotyka się również wymagania dotyczące nadzoru nad dostawcami, czyli w skrócie ujmując przeniesienia wymagań kodeksowych na niższe poziomy łańcucha dostaw.

Czemu służą dodatkowe wymagania

Trudno jednoznacznie stwierdzić, dlaczego przedsiębiorstwa decydują się na wprowadzenie dodatkowych wymagań poza jakościowych. Dla niektórych główną motywacją mogą stanowić względy wizerunkowe, szczególnie ważne w branży FMCG, wrażliwej na opinie konsumentów. Chociaż ruchy konsumenckie w Polsce nie są szczególnie mocne i wyczulone na afery związane z łamaniem praw pracowniczych, to z pewnością nie należy ich lekceważyć. Dla innych włączenie wymagań spoza kategorii jakości i ceny to działanie zmierzające do minimalizacji ryzyka w łańcuchu dostaw i zarządzania ciągłością działania. Przykładowym ryzykiem może być pożar zakładu w wyniku zaniedbania wymagań ppoż., który spowoduje przerwę w dostawie produktu. Wreszcie dla przedsiębiorstw o ugruntowanej kulturze społecznej odpowiedzialności rzetelne wdrożenie wymagań poza jakościowych w swoim łańcuchu dostaw jest wyrazem postępowania zgodnego z deklarowanymi  wartościami.

Jak spełnić wymagania odbiorcy

Ponieważ do większości zasad, o których mówią kodeksy, odnosi się polskie prawo to można przyjąć, że te z przedsiębiorstw, które zidentyfikowały przepisy dotyczące ich działalności i dokładają starań co do ich przestrzegania, nie powinny mieć większych problemów z dostosowaniem się do dodatkowych wymagań odbiorców. Z naszych obserwacji wynika, że największe trudności mogą napotkać przedsiębiorcy przy próbie objęcia nadzorem swoich dostawców i poddostawców, szczególnie jeśli operują poza granicami naszego kraju.

Narzędziem pomocnym w procesie dostosowywania się do dodatkowych wymagań odbiorcy mogą być funkcjonujące w przedsiębiorstwie systemy zarządzania: środowiskowego, bezpieczeństwem i higieną pracy. Dzięki nim przedsiębiorca zyskuje dodatkowe wsparcie w identyfikacji przepisów prawa, ale również nadzorowania zgodności z nimi. Warto również wykorzystać mechanizmy nadzoru nad dostawcami istniejące w systemie zarządzania jakością.

W przypadku, kiedy nasz odbiorca zwróci się do nas z prośbą o dodatkowe wymagania nie należy  wpadać w panikę. W pierwszym rzędzie należy zapoznać się z wymaganiami i porównać z tymi, które nakłada na nas prawo oraz inni odbiorcy. Potem należy dokonać samooceny spełnienia tych wymagań i przygotować plan dostosowania się do nich. Wiele zależy od dobrej komunikacji, zarówno z odbiorcą jak i z innymi zainteresowanymi stronami. Wdrożenie niektórych rozwiązań może wymagać długotrwałej współpracy z odbiorcą lub grupą odbiorców. Może okazać się, że zgoda na włączenie kodeksu dostawców do umowy będzie wymagać negocjacji warunków dostaw, by móc sprostać wymaganiom kodeksowym dotyczącym np. organizacji czasu pracy.

Danuta Kędzierska, Kierownik Standardów Odpowiedzialności Społecznej TÜV Rheinland Polska.

***

TÜV Rheinland Polska jest  w czołówce firm certyfikacyjnych i badawczych w Polsce. Spółka jest częścią międzynarodowego koncernu TÜV Rheinland Group, działającego w Niemczech od ponad 140 lat. Polski oddział w trakcie kilkunastu lat działalności (od 1994 r.) zdobył pozycję eksperta w dziedzinie certyfikacji wyrobów, technologii, systemów zarządzania i personelu na krajowym rynku. Wśród klientów TÜV Rheinland Polska znajdują się obecnie największe przedsiębiorstwa m. in. z branży spożywczej, budowlanej, energetycznej
i medycznej. Więcej informacji: www.tuv.pl

Kontakt dla mediów:

Agata Tynka
Specjalista ds. Public Relations
TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

tel.: +48 32 271 64 89 w. 105
email: agata.tynka@pl.tuv.com
www.tuv.pl