Komisarz ds. zdrowia i polityki konsumenckiej, Tonio Borg, oświadczył: RASFF stał się niezbędnym narzędziem umożliwiającym reagowanie na sytuacje zagrażające bezpieczeństwu żywności w UE i łagodzenie ich skutków, dzięki któremu możliwa jest szybka wymiana informacji w celu ochrony europejskich konsumentów. Skandal z końskim mięsem, który ostatnio był tematem z pierwszych stron gazet, nie wchodzi w zakres tego okresu sprawozdawczego, jednak należy podkreślić, że dzięki istnieniu RASFF organy ds. bezpieczeństwa żywności w UE mogły szybko się porozumiewać między sobą. W rezultacie szybko wykryto pochodzenie produktów i wycofano je z obrotu. Komisarz dodał że: Komisja zamierza rozszerzyć zakres systemu RASFF aby zwalczać nadużycia związane z żywnością.

Wyniki: zapewnienie większego bezpieczeństwa importowanych produktów

W 2012 r. liczba powiadomień RASFF wyniosła 8 797, o 3,9 proc. mniej w stosunku do 2011 r. Z tego 3 516 to powiadomienia o zagrożeniu, informacyjne i o zatrzymaniu na granicy, czyli tzw. powiadomienia pierwotne (40 proc.) a 5 281 to zawierające dodatkowe informacje powiadomienia uzupełniające (60 proc.). Dane te odpowiadają 7,8 proc. spadkowi w odniesieniu do powiadomień pierwotnych oraz 1,2 proc. spadkowi w odniesieniu do powiadomień uzupełniających. Łącznie odnotowano 526 powiadomień o zagrożeniu dotyczących poważnych zagrożeń stwierdzonych w produktach obecnych na rynku, co stanowiło spadek o 14 proc. w stosunku do 2011 r.

W przypadku wykrycia takiego produktu poprzez RASFF powiadamiane są zainteresowane państwa trzecie, tak aby można było podjąć działania naprawcze i uniknąć ponownego pojawienia się problemu. W przypadku stwierdzenia poważnego i powracającego problemu Komisja zwraca się pisemnie do władz danego państwa trzeciego z prośbą o przyjęcie środków naprawczych, takich jak skreślenie przedsiębiorstw, których problem dotyczy, z wykazu, zablokowanie eksportu lub nasilenie kontroli.

Powody powiadomień

Z 3 516 powiadomień pierwotnych przekazanych w ramach RASFF w 2012 r. 332 powiadomienia dotyczyły pasz (9,4 proc.), a 299 powiadomień dotyczyło materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością (8,5 proc.). Liczby te są zgodnie z tym, co odnotowano w 2011 r. 2 885 powiadomień pierwotnych dotyczyło żywności.

Nadzwyczajne kwestie: przykład zatrucia metanolem

We wrześniu 2012 r. urząd ds. bezpieczeństwa żywności Czech poinformował RASFF o przypadkach osób cierpiących na skutek zatrucia metanolem po spożyciu beczkowych napojów spirytusowych. W tym przypadku podrobienie napojów spirytusowych miało katastrofalne konsekwencje i doprowadziło do 36 zgonów. Władze Czech wykorzystały system RASFF do szybkiego informowania swoich partnerów w UE na temat prowadzonych dochodzeń i podjętych środków.

Dalsze działania

RASFF jest przede wszystkim platformą służącą do wymiany informacji na temat kwestii związanych z bezpieczeństwem żywności, natomiast skandale dotyczące metanolu w Czechach i mięsa końskiego unaoczniły konieczność wymiany informacji o przypadkach nadużyć związanych z żywnością, które są nowym zjawiskiem. Aby rozwiązać ten problem, pięciopunktowy plan działania Komisji ma na celu zlikwidowanie luk wykrytych w wyniku skandalu z mięsem końskim i obejmuje stworzenie procedury szybkiej wymiany informacji i ostrzeżeń w przypadkach, które mogą stanowić przykłady nadużyć związanych z żywnością.

Przebieg procedury

System RASFF umożliwia szybką i skuteczną wymianę informacji między państwami członkowskimi i Komisją, w przypadkach gdy w łańcuchu żywnościowym ludzi lub zwierząt stwierdzono obecność czynnika stanowiącego zagrożenie dla zdrowia ludzi. Wszyscy członkowie sieci RASFF (UE-27, Komisja Europejska, EFSA, Urząd Nadzoru EFTA oraz Norwegia, Liechtenstein i Islandia) dysponują jednostkami będącymi w stanie nieustannej gotowości, dzięki czemu możliwe jest bezzwłoczne przesyłanie i otrzymywanie powiadomień oraz reagowanie na nie. Dzięki systemowi RASFF wiele zagrożeń udało się wyeliminować, zanim narażone zostało zdrowie konsumentów.

Źródło: Komisja Europejska