Obecnie obowiązują trzy stawki podatku VAT na żywność: podstawowa 22% oraz obniżone 7% i 3% mające odniesienie do produktów rolnych i żywności nieprzetworzonej. Stawka 3%, podobnie jak 7% stawka na usługi gastronomiczne, jest niezgodna z zapisami VI Dyrektywy i jako taka została zaakceptowana jedynie na okres przejściowy tj. do kwietnia 2008 r.

Plany podwyżki stawek VAT w 2008 r. były zapisane w traktacie akcesyjnym i są one wynikiem konieczności dostosowania polskiego systemu podatkowego do wymagań Unii Europejskiej. Zmiana w VAT ma doprowadzić do ujednolicenia stawek obowiązujących w Polsce i UE.

Rząd Polski zapowiedział rozmowy z przedstawicielami Komisji Europejskiej w sprawie przedłużenia okresów przejściowych stosowania niższych stawek podatku, jednakże wiadomo, że podwyżki zostały już uwzględnione w wykazie najważniejszych planowanych zmian podatkowych, który został zamieszczony w ostatniej aktualizacji programu konwergencji przedstawionego Komisji Europejskiej.

Wzrost stawki VAT obejmie nieprzetworzone surowce rolne, które w około 50% wykorzystywane są w produkcji przetworzonych produktów żywnościowych. Nieuchronnie spowoduje to wzrost cen tych produktów.

W świetle planowanych zmian za w pełni uzasadnione należy uznać stanowisko PFPŻ dotyczące ujednolicenia podatku VAT na żywności na poziomie 7%.

PFPŻ zgłosiło ten postulat już w lutym 2004 roku. Argumentując, że utrzymywanie 22% stawki VAT na niektóre grupy produktów żywnościowych oznacza ich fiskalną penalizację względem pozostałych produktów w ramach tej samej kategorii, co stoi w sprzeczności z zasadą neutralności fiskalnej podatku VAT.  Obniżenie podatku z 22% do 7%  byłby istotnym czynnikiem sprzyjającym  ożywieniu gospodarczemu i stworzeniu warunków do dalszego rozwoju tak ważnych dla polskiej gospodarki gałęzi jakim są przemysł spożywczy i rolnictwo.

Proponowane przez PFPŻ rozwiązanie sprzyja harmonizacji polskiego prawa z dyrektywą UE nr 92/77 z dnia 19 października 1992r., która w załącznika H dla szeroko rozumianej żywności przewiduje możliwość stosowania zredukowanej stawki VAT (stawka nie niższa niż 5%). W większości krajów unijnych stosowana jest zredukowana stawka VAT na żywność.

Przedstawione przez PFPŻ analizy ekonomiczne wykazały, że ewentualna obniżka nie wpłynęłaby negatywnie na wpływu skarbu państwa, a przy sprzyjającej sytuacji dochodowej konsumentów wpływy te mogłyby ulec zwiększeniu.

PFPŻ zamierza kontynuować swoje działania w tym zakresie.