Znakowanie środków spożywczych komunikatem „bez laktozy”

Dotychczas nie ustanowiono na poziomie UE przepisów określających warunki stosowania komunikatów o nieobecności lub zmniejszonej ilości laktozy w żywności ogólnego spożycia. Jedną z istotnych przyczyn braku uregulowania tej kwestii jest duża zmienność indywidualnych tolerancji laktozy. W związku z powyższym, stosowanie informacji o braku laktozy powinno być zgodne z ogólnymi wymaganiami w zakresie znakowania żywności.

Zgodnie z art. 7 rozporządzenia nr 1169/2011 informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności co do właściwości i składu środka spożywczego, przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada oraz przez sugerowanie, że środek spożywczy ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze mają takie właściwości, zwłaszcza przez szczególne podkreślanie obecności lub braku określonych składników lub składników odżywczych.

W związku z powyższym, podkreślanie informacji o braku laktozy w środku spożywczym poprzez zastosowanie komunikatów takich jak „bez laktozy”, „bezlaktozowy” itp. jest uzasadnione wyłącznie wtedy, gdy produkt finalny nie zawiera laktozy, oraz gdy konsument mógłby się spodziewać w danym produkcie występowania laktozy (np. w mleku i produktach mlecznych, w których standardowo obecna jest laktoza lub w produktach stosowanych jako zamienniki przetworów mlecznych, np. w tzw. „mleku” roślinnym, w których - przez analogię - konsument może spodziewać się obecności laktozy).

Mając na uwadze bezpieczeństwo żywności znakowanej jako „bezlaktozowa”, podmioty działające na rynku spożywczym zamieszczające w oznakowaniu, reklamie lub prezentacji środków spożywczych taką informację powinny posiadać dokumentację potwierdzającą nieobecność laktozy. Potwierdzeniem, że dana żywność nie zawiera laktozy może być wdrożona procedura kontroli wewnętrznej ustalona przez przedsiębiorcę w oparciu o ocenę zagrożenia, zgodnie z art. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, jak również wyniki badań laboratoryjnych surowców i/lub produktów wykonywane z częstotliwością ustaloną w procedurze kontroli wewnętrznej przez producenta, który odpowiedzialny jest za bezpieczeństwo żywności. Producent powinien dołożyć wszelkich starań, aby procedury kontroli wewnętrznej obowiązujące w zakładzie uwzględniały takie zasady postępowania w procesie produkcji, które zapewnią bezpieczeństwo konsumentów produktów znakowanych jako „bezlaktozowe”.

Ze względu na brak regulacji w odniesieniu do maksymalnej zawartości laktozy w produktach znakowanych jako „bezlaktozowe”, należy dla tego typu produktów przyjąć wartość możliwie najniższą i najbezpieczniejszą dla konsumenta, czyli równą granicy oznaczalności metody enzymatycznej uznawanej w tym przypadku za metodę referencyjną. Wartość ta wynosi 0,01% (10 mg laktozy na 100 g produktu).

Należy podkreślić, że znakowanie żywności informacją o braku laktozy jest dobrowolne. Jednakże, gdy producent zdecyduje się na takie oznakowanie, powyższe limity i procedury powinny mieć zastosowanie.

Źródło: GIS